Kết quả nghiên cứu hiện trạng chất lượng nguồn nhân lực tỉnh Đồng Nai

Qua việc nghiên cứu đề tài, một điều nhận thấy trong tất cả các chính sách và

giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ở Đồng Nai nói riêng là chưa đáp ứng được quá trình CNH – HĐH, chưa có cái nhìn tổng thể về các khía cạnh (thể lực; trí lực; đạo đức và phẩm chất) của nguồn nhân lực. Các giải pháp trên chủ yếu là giải pháp nâng cao trình độ chuyên môn kĩ thuật, vậy nên người lao động ở Việt Nam đang cải thiện về trình độ chuyên môn – kĩ thuật, nhưng về sức khỏe và tác phong công nghiệp còn chậm cải thiện, khó đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp khối FDI.

Những vấn đề đặt ra với nguồn nhân lực của tỉnh Đồng Nai đó là:

Đồng Nai có nguồn lao động dồi dào, nhưng người lao động khi tham gia vào

thị trường lao động chưa được đào tạo nghề, hoặc được đào tạo nhưng kỹ năng còn hạn chế, cơ cấu lao động nhiều bất hợp lý. Cùng với đó là các hạn chế về tác phong công nghiệp, ý thức kỷ luật của người lao động,¼ Tất cả các yếu tố đó khiến thị trường lao động tiếp tục phải tiếp nhận một nguồn nhân lực số lượng lớn, nhưng chất lượng lại chưa đáp ứng yêu cầu của quá trình CNH – HĐH Đồng Nai – phát triển mạnh về công nghiệp và dịch vụ. Thực tế này đã làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, nhất là những ngành công nghiệp kỹ thuật cao, như cơ khí, điện tử, tin học,¼ mà Đồng Nai có lợi thế, tiềm năng để phát triển.

Nguồn nhân lực bổ sung từ lao động nhập cư một phần cung cấp một số lượng lao động có trình độ nhưng cũng là một nguyên nhân kéo tỉ lệ chung chất lượng của lao động của Tỉnh xuống thấp do đại bộ phận lao động từ nguồn này hầu hết là lao động phổ thông chưa qua đào tạo nghề đến từ các tỉnh có nền kinh tế phát triển thấp. Ngoài 

ra, Tỉnh có lượng lao động nhập cư khá lớn làm dân số tăng nhanh (tăng cơ học) nhất

là ở thành phố Biên Hòa. Điều này làm nảy sinh nhiều vấn đề cấp bách cần giải quyết.

Chất lượng nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu của quá trình CNH – HĐH. Sự phát triển của giáo dục – đào tạo ít gắn nhiều với nhu cầu sử dụng lao động của xã hội, trong khi đó Đồng Nai nằm trong vùng có lợi thế về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là thách thức lớn đối với Tỉnh trong quá trình hiện đại hóa nền kinh tế và phát triển theo chiều sâu trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của khoa học – công nghệ và xu thế hướng tới nền kinh tế dựa trên tri thức.

Việc ào ạt mở các khu công nghiệp đã tạo ra một nguồn cầu lao động rất lớn, thu hút lao động trong và ngoài Tỉnh. Tuy nhiên, nguồn lao động bổ sung chủ yếu là từ nông thôn nên chất lượng thấp, phần lớn là chưa có tay nghề, ít có kỷ luật và tác phong công nghiệp. Điều này là một trong những nguyên nhân tạo nên "sự khủng hoảng" về cơ cấu nguồn nhân lực trong Tỉnh: khan hiếm lượng lao động chất lượng cao, dư thừa lao động phổ thông. Một bất hợp lý là, nhiều sinh viên được đào tạo bài bản nhưng khi ra trường rất khó kiếm được việc làm hoặc phải làm những nghề không đúng với chuyên ngành đã được đào tạo, gây lãng phí rất lớn về nguồn nhân lực.

Vấn đề đào tạo ít gắn với sử dụng khiến cho vấn đề việc làm của người lao động sau khi tốt nghiệp khó khăn trong khi thị trường vẫn thiếu hụt. Điều này gây nên tâm lý nghi ngại cho những gia đình nông dân khi bỏ ra cả gia tài để đầu tư cho con học tập. Cơ cấu đào tạo bất hợp lý kiểu "thừa thầy, thiếu thợ", nội dung chất lượng đào tạo chưa cao, chưa sát với nhu cầu thực tế, chưa hình thành ở người học nghề kỹ năng làm việc¼là những vấn đề mà ngành giáo dục đào tạo cả nước nói chung và khu vực Đông Nam bộ trong đó có Đồng Nai nói riêng chưa khắc phục được. 

.